Haber

Brezilya’dan Çin’e uzanan yeni dünyanın hedefi olan dedolarizasyon mümkün mü?

Dünyanın en hızlı büyüyen ekonomilerine sahip ülkeler Çin, Rusya, Hindistan, Brezilya ve Güney Afrika Cumhuriyetitarafından yaratıldı BRICSYeni dünya düzeninde büyük önem taşımaktadır. Brezilya Devlet Başkanı Lula Pekinziyaret edin ve Çin lideri Xi JinpingOnunla birlikte verdiği mesajlar, bu yeni sistemin güçlü bir vaadiydi.

lula, BRICSgrup dolar ticaretinde alternatif bir para birimi arayacak “Her gece kendime şu soruyu soruyorum: Neden tüm ülkeler ticaretlerini dolara dayandırmak zorunda? Neden kendi para birimimizle ticaret yapamıyoruz? Altın standardı ortadan kalktıktan sonra doların (rezervin) para birimi haline gelmesine kim karar verdi?Fişlerini kullandı.

2011-16 arası Brezilya Devlet Başkanı Dilma Rousseff’in ‘BRICS bankası’ olarak da bilinen Yeni Kalkınma Bankası (NDB)Ataması münasebetiyle düzenlenen etkinlikte konuşan Lula, şunları söyledi: “BRICS bankası gibi bir banka neden Brezilya ile Çin, Brezilya ve diğer BRICS ülkeleri arasındaki ticareti finanse edecek bir para birimine sahip olamıyor? Bugün ülkeler kendi para birimleriyle ihracat yapabilecekken, ihracat yapmak için dolar kovalamak zorunda.”söz konusu.

lula, BRICSBankanın IMF’yealternatif olabileceğini söyledi.

BRICS nasıl bir yapıdır?

Yüksek büyüme oranları, küresel sistemdeki potansiyel güçler ve bölgesel dinamikler ile öne çıkan konumları, BRICS ülkeleri; Dünya yüzeyinin dörtte birinden fazlasını kaplar, 3 milyardan fazla insanı (dünya nüfusunun yüzde 40’ını) temsil eder ve dünya ekonomisinin yüzde 23’ünden fazlasını oluşturur. BRICS ülkeleri AvrupaVe Amerika’nın Kendi kontrolünde olan sistem yerine daha adil bir uluslararası sisteme ulaşmayı hedeflemektedir. Bu bağlamda BRICS ülkeleri 2050Dünyanın önde gelen ekonomileri olarak tanımlanmak da önemlidir.

BRICS ülkeleri Türkiye’ninyakın işbirliği yaptığı ülkeler olarak dikkat çekiyor. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2018’de Johannesburg’da10. yapıldı BRICS Zirvesi’neaile fotoğrafına katılım ve Türkiye’nin bu birlikteliğe verdiği önem.

İran’dan BRICS’yaVe Arjantin’inAyrıca bazı ülkeler de üye olmak istiyor.

Aynı zamanda, bu ülkeler yerel para birimleriyle ticaretlerini artırmaktadır. Bu bağlamda Çin para birimi ‘renminbi’ (yuan) öne çıkıyor Geçen ayın sonunda Rusya ve Çin bu konuda başı çekti. Brezilyaile Çincedoları baypas etmek, ticari ve finansal işlemleri doğrudan yürütmek için anlaşmaya vardıklarını açıkladı. Çinceson dönemde Suudi Arabistangibi birçok ülke ile yerel para birimleri ile ticaretini artırarak dolarsızlaştırmasüreci çalıştırıyor.

‘Yuanı ticarette kullanma çabaları var’

Peki bu süreç bize ne anlatıyor? Konunun en bilgili isimlerinden biri. Garanti BBVA Bank Shanghai Baş Temsilci Noyan Rona Sputniksöylenmiş.

Rona, bire bir Dışişleri Bakanlığı Asya Masası’nda Çin Bölge Uzmanıolarak çalıştı Şanghay Başkonsolosluğukonsolosluğun açılışından 2,5 yıl sonra kurma misyonunu üstlendi Konsolos Yardımcısıburada çalıştı

Noyan Rona’yanazaran Çin’inonyıllardır yuan konvertibilitegeçiş aşamasında dolarTaahhüdü azaltmayı hedeflediğini belirterek, şunları söyledi:

“Bu çabaların ortasında Çin ile en çok ticaret yapan ülkeler öne çıkıyor. BRICS ülkeleri de bu bağlamda Çin için bir platform oluşturuyor. Bu ülkeler arasında özellikle Rusya ve Brezilya’nın Çin ile çok yoğun ticareti var. Bu ticarette yuanı kullanma çabaları var. Rusya ile özellikle son iki yılda Çin’in yuan cinsinden doğal gaz ve petrol ithalatı arttı. İki taraf da buna olumlu bakıyor. Brezilya ile Çin arasındaki ticaret 2022’de 171 milyar dolara ulaştı. Böyle hacimli bir ticaretin yuan üzerinden yapılması olası ama ne kadar yapıldığını zaman içinde göreceğiz. Brezilya tarafında böyle bir irade beyanı var, Çin’in kendisi buna olumlu bakıyor. 2015 yılında faaliyetlerine başlayan Yeni Kalkınma Bankası’nın 40 milyar doları Çin’in karşıladığı 100 milyar dolarlık sermayeye, 18 milyar doları ise diğer BRICS ülkelerinin katkısı bulunuyor. Bu banka bugüne kadar 8 milyar dolar kredi verdi ama bunlar rüzgar, güneş, küçük ölçekli hidroelektrik santraller gibi daha yeni güçlere yöneliyor. Bu banka dolar ile kurulduğu için işlemlerin yuan üzerinden yapılmasını nasıl sağlayacağını bilmiyoruz. Dolar cinsinden de kredi veriyor. Ancak ülkelerin ikili ticaretinde yuan kullanımının artma ihtimali yüksek ve burada bir potansiyel var” dedi.

‘Yuan, Brezilya’nın döviz rezervinde ikinci sırada’

Noyan Ronayuanın küresel durumunu şu şekilde özetledi:

“Küresel olarak Çin’in ana hedefi, yuanı konvertibl hale getirmek ve doların yerini alamasa bile yanında durabilecek bir büyüklüğe ulaşmak. Örneğin, yuan Brezilya’nın döviz rezervinde ikinci sıradaydı. Dolardan sonra gelir ve euroyu geçmiştir. Yuan, rezerv para birimi olarak dünyada beşinci sırada yer alıyor. Daima yükseliş trendinde. Çin bunu daha çok yaymak ve geliştirmek istiyor. Doların yerini almak veya bir alternatif haline gelmek küresel düzeyde zaman alıyor. Ancak Çin’in yaklaşımı, en azından onu kendi ticaretinde mümkün olduğu kadar çok yuan kullanmaya teşvik etmektir.”

‘Yuan Çinli şirketlerin Türkiye’deki para transferlerinde kullanılabilir’

Peki, Türkiye için buradaki fırsatlar nelerdir? Türkiye BRICS’e katılabilir mi?Rona’nın açıklamaları şöyle:

“BRICS yeni bir uluslararası kuruluştur. O açıdan genişlemeye nasıl bakılacağını, hatta yerleşim aşamasında bile takip etmek gerekiyor. Türkiye’nin katılımı Ankara’nın vereceği bir karardır. Ondan sonra Rusya ve Çin’in buna yaklaşımını belirliyor. İkili ticaret çok daha yükselirse bu gündeme daha çok yansıyacaktır. Türkiye ile Çin arasındaki ticaretin tamamını yuan üzerinden yapmak gerçekçi değil. Türkiye’nin Çin’den çok yüksek miktarda ithalatı var ama Çin’den aldığı ortak malları ve hammaddeleri işleyerek dünyaya ihraç ediyor. İhracattan aldığı para dolar, bu yüzden üçüncü bir para birimi riskini almamak için Çin’e dolar ödemesi tercih ediliyor. Yuan diğer alanlarda işlem görebilir. Örneğin Türkiye’deki Çinli şirketlere para transferlerinde yuan kullanılabilir. Sonuç olarak artık Türkiye’nin BRICS’e katılmasını olgunlaşmamış bir bahis olarak görüyorum.”

‘İyi bir proje sunmak şartıyla yatırım yaratabiliriz’

rona, “Çin’de iki değerli banka var. Biri Generation and Road girişimi kapsamında kurulan Asya Altyapı Yatırım Bankası’na 2,5 milyar dolar ile hissedarıyız. İster bu banka olsun, ister BRICS’in Yeni Kalkınma Bankası olsun, her ikisine de uygun projeler sunabilirsek, bu bankalara öncelik verdikleri alanlarda proje ile gidersek kredi almamız mümkün olacaktır. Ama proje bazlı kredi veriyorlar. Menkul kıymetlere yatırım olacağını sanmıyorum. Çünkü her iki banka da doğrudan yatırım ve projelerle ilgileniyor. Buradan doğru bir proje ortaya koyarsak yatırım yapabiliriz” dedi.ekledi.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu